some body comes into the light (2023)

Η μικρού μήκους ταινία του Βιμ Βέντερς, “some body comes into the light” [κάποιος έρχεται στο φως], προβλήθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως στο 36ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τόκιο τον Οκτώβριο του 2023. Η βασική ιδέα στην οποία στηρίχτηκε η μεγάλου μήκους ταινία του Βέντερς, “Perfect Days” [«Υπέροχες μέρες»], –μαζί με τα συναισθήματα που βίωνε ο πρωταγωνιστής καθ’ όλη τη διάρκειά της– κινηματογραφήθηκε την τελευταία ημέρα των γυρισμάτων. Ωστόσο, το υλικό που προέκυψε ήταν τόσο έντονο και μαγευτικό που δεν ταίριαζε πλέον με τη δραματουργική ροή της ταινίας. Όταν όμως ο Koji Yakusho τιμήθηκε με το Βραβείο Ανδρικής Ερμηνείας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών, ο Βέντερς είχε την ιδέα να δημιουργήσει ένα ξεχωριστό έργο από αυτό το αχρησιμοποίητο υλικό. Σε συνδυασμό με τη μουσική του Τζουν Μιγιάκε, οι εικόνες άρχισαν να αποκτούν δική τους ζωή, αφηγούμενες μια όμορφη ιστορία μέσα από την κίνηση του χρόνου και του φωτός.

«Είχα γνωρίσει τον Μιν Τανάκα πριν από χρόνια και είχα παρακολουθήσει μια παράστασή του. Ήταν μεγάλος ήρωας για την αγαπημένη μου φίλη Pina Bausch, η οποία συχνά μιλούσε για τον Μιν με τεράστιο σεβασμό. Έτσι, όταν ο Μιν Τανάκα συμφώνησε να παίξει έναν μικρό ρόλο στην ταινία μας, “Perfect Days”, από τη μία πλευρά ήμουν πραγματικά ενθουσιασμένος, αλλά από την άλλη ανησυχούσα. Θα είχα άραγε αρκετό χρόνο για να δείξω το ταλέντο του; Θα μπορούσα πραγματικά να δικαιολογήσω την παρουσία του στην ταινία;

Καθώς εκείνος ήταν αρκετά χαλαρός για το γεγονός ότι θα έπαιζε «μόνο» τον μικρό ρόλο του άστεγου άνδρα που είναι «αόρατος» για πολλούς ανθρώπους, αλλά σίγουρα όχι για τον Χιραγιάμα, ησύχασα και υποσχέθηκα στον εαυτό μου να αξιοποιήσω στο έπακρο αυτόν τον χαρακτήρα.

Ωστόσο, όταν ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα, οι αμφιβολίες μου επέστρεψαν. Έχοντας κατά νου το τεράστιο ταλέντο του Μιν Τανάκα, ένιωσα ξανά ότι δεν το είχα αξιοποιήσει επαρκώς. Έτσι, όταν έφτασε η τελευταία μέρα των γυρισμάτων, χωρίς τον πρωταγωνιστή μας, Κότζι Γιακούσο, όπου επρόκειτο να τραβήξουμε συμπληρωματικά πλάνα της πόλης και άλλα πράγματα που κάνεις πάντα την τελευταία μέρα, ανακοίνωσα ότι θα ήθελα να αφιερώσω τη μισή μέρα για γυρίσματα με τον Μιν. Νοικιάσαμε λοιπόν ένα στούντιο, ο διευθυντής φωτογραφίας μου, Φραντς Λούστιγκ, παρήγγειλε πολλά δέντρα σε γλάστρες και κινηματογραφήσαμε μια ολόκληρη περφόρμανς του Μιν Τανάκα, μόνο του με τα δέντρα.

Χωρίς κανένα άλλο σκηνικό, μόνο φως και σκιές. Ο Μιν σε ένα γιγαντιαίο komorebi [ηλιαχτίδα μέσα από το φύλλωμα των δέντρων], ας το πούμε έτσι. Ήλπιζα να μπορέσω να χρησιμοποιήσω πολλά από αυτά στις ονειρικές σκηνές της ταινίας.

Όταν τελικά η παρουσία του στις σκηνές αυτές παρέμεινε επουσιώδης, συνειδητοποίησα ξαφνικά (στην τελετή απονομής των βραβείων στις Κάννες) και μοιράστηκα αμέσως την ιδέα μου με τον καλό μου φίλο και συνσεναριογράφο Τακούμα Τακασάκι ότι αυτό που έπρεπε να κάνουμε ακόμα για το “Perfect Days” ήταν ένα πλήρες μοντάζ της περφόρμανς του Μιν. Τώρα που υπάρχει, είμαι πολύ περήφανος για αυτό και για το γεγονός ότι ο άστεγος άντρας στην ταινία μας δεν θα είναι ορατός μόνο για τον Χιραγιάμα, αλλά θα τον δουν πολλοί άνθρωποι σε όλο τον κόσμο. Μιν-σαν, είσαι ένας από τους πιο εκπληκτικούς ανθρώπους που έχω γνωρίσει στη ζωή μου!» – Βιμ Βέντερς

Ο Μιν Τανάκα γεννήθηκε στο Τόκιο στις 10 Μαρτίου 1945. Έχοντας σπουδάσει κλασικό μπαλέτο και αμερικανικό μοντέρνο χορό για δέκα χρόνια, το 1974 ανέπτυξε το “hyper-dance” [υπερχορός], ένα πρωτότυπο προσωπικό του στιλ που έδινε έμφαση στην ψυχοσωματική ενότητα του σώματος και το οποίο είχε πρωτοποριακό αντίκτυπο στον κόσμο της σύγχρονης τέχνης και στην πολιτιστική κοινότητα της εποχής. Το 1978 έκανε το διεθνές ντεμπούτο του στο Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών του Λούβρου, συμμετέχοντας στο Festival d’Automne του Παρισιού. Οι πρωτοποριακές του παραστάσεις, που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα όρια των καθιερωμένων ειδών, απέσπασαν μεγάλη αναγνώριση εκτός Ιαπωνίας. Από το 1985, όταν εγκαταστάθηκε σε ένα ορεινό χωριό, συνεχίζει τη χορευτική του δραστηριότητα με άξονα τη γεωργία. Η εξερεύνησή του στην προέλευση του χορού έχει πάρει μια βαθύτερη προσέγγιση και το πρότζεκτ του, “Locus Focus”, ένας αυτοσχεδιαστικός και τοποειδικός χορός που πραγματοποιείται σε μια μεγάλη ποικιλία σκηνών της καθημερινής ζωής σε όλη την Ιαπωνία και το εξωτερικό, έχει παρουσιαστεί πάνω από 3.000 φορές. Το 1988 ξεκίνησε το “Artcamp Hakushu”, ένα υπαίθριο φεστιβάλ τέχνης –κάτι σπάνιο για την εποχή εκείνη στην Ιαπωνία– αξιοποιώντας το αγροτικό χωριό Γιαμανάσι όπου ζούσε, ενώ συνέχισε την ετήσια αυτή διοργάνωση για 21 χρόνια. Έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο το 2002, στην ταινία “Twilight Samurai” [«Ο σαμουράι του λυκόφωτος»], σε σκηνοθεσία Yoji Yamada, κερδίζοντας το Βραβείο Καλύτερου Νέου Ηθοποιού και το Βραβείο Καλύτερου Β΄ Ανδρικού Ρόλου στην τελετή των 26ων Βραβείων της Ιαπωνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Έκτοτε έχει συμμετάσχει ενεργά σε πολλές ιαπωνικές και διεθνείς ταινίες, μεταξύ των οποίων και σε μια χολιγουντιανή παραγωγή το 2013 και σε κορεατική ταινία το 2019. Το 2022 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ “The Unnameable Dance” [Ο ανώνυμος χορός], σε σκηνοθεσία Isshin Inudo, αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του.

Αφού ανακαλύφθηκε από τον θρυλικό Ιάπωνα τρομπετίστα Terumasa Hino, ο Τζουν Μιγιάκε (γενν. 1958), απόφοιτος του Berklee College of Music, ξεκίνησε την καριέρα του στη μουσική ως τζαζ τρομπετίστας. Στην πορεία διακρίθηκε επίσης ως συνθέτης, δουλεύοντας σε ένα ευρύ φάσμα μέσων, όπως ταινίες, ντοκιμαντέρ, παραστάσεις θεάτρου και σύγχρονου χορού. Έχει επίσης εργαστεί σε πάνω από 3.000 τηλεοπτικά διαφημιστικά, πολλά από τα οποία έχουν λάβει βραβεία στο Διεθνές Φεστιβάλ Δημιουργικότητας Cannes Lions. Ο Μιγιάκε έχει συνεργαστεί στενά με διάσημους καλλιτέχνες, όπως είναι η Pina Bausch, ο Wim Wenders, ο Robert Wilson, ο Oliver Stone, ο Jean-Paul Goude και ο Katsuhiro Otomo, κερδίζοντας διεθνή αναγνώριση για το ξεχωριστό ταλέντο του και την ικανότητά του να συνδυάζει τα φαινομενικά πιο ανόμοια μουσικά στοιχεία. Από το 2005 ζει και εργάζεται στο Παρίσι. Τα σόλο άλμπουμ του, “Stolen from Strangers”, “Lost Memory Theatre act-1/act-2/act-3” και “Whispered Garden”, έχουν λάβει πολυάριθμα βραβεία και έχουν επιλεγεί ως «άλμπουμ της χρονιάς» από πολλά ευρωπαϊκά περιοδικά. Το 2009, η μορφή του Μιγιάκε γέμισε τους δρόμους του Παρισιού σε αφίσες, όταν τιμήθηκε ως «Άνδρας της Χρονιάς» από τον οίκο Galerie Lafayette Homme. Η ταινία του Wim Wenders, “Pina”, στην οποία ο Μιγιάκε είχε ουσιαστική συμβολή με τη μουσική του, απέσπασε το Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Κινηματογράφου το 2011 και ήταν υποψήφια για το αντίστοιχο Βραβείο Όσκαρ το 2012.

Το 2016 προσέλκυσε διεθνή προσοχή με τη διασκευή του στον εθνικό ύμνο της Ιαπωνίας (“Kimigayo”) για την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2016 στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Τα τελευταία χρόνια, έχει γράψει μουσική για ταινίες όπως οι “The Translators” [«Οι μεταφραστές»], “Norman: The Moderate Rise and Tragic Fall of a New York Fixer” [«Ο κος Τίποτα»], “An Artist of the Floating World”, “No Longer Human”, “Sanson” και “Snow Country”. Το 2022 κυκλοφόρησε το φωτογραφικό λεύκωμα “Moments / Jun Miyake and 48 Witnesses”, που αφηγείται το ταξίδι της ζωής του μέσα από μακροσκελείς συνεντεύξεις και μαρτυρίες, ανάμεσά τους και αυτή του Βιμ Βέντερς.