Irene Ragusini | Φορώντας την ύλη, κουβαλώντας τον χρόνο

Το συγκεκριμένο πρότζεκτ διερευνά τις υλικές και οικολογικές συνέπειες της εξόρυξης και της εκβιομηχάνισης μέσα από μια σειρά φορετών γλυπτών και υβριδικών οργάνων φτιαγμένων από γεωλογικά και αστικά απορρίμματα. Συνδέοντας τα αρχαία αργυρωρυχεία του Λαυρίου με τις σύγχρονες μάντρες της Αθήνας, το πρότζεκτ παρακολουθεί τον τρόπο με τον οποίο τα ακατέργαστα ορυκτά μετατρέπονται από την ανθρώπινη εργασία σε υποδομές, εργαλεία και μηχανές, για να καταλήξουν τελικά να απορριφθούν και να ξεχαστούν. Μέσα από τη συναρμολόγηση αυτών των απορριφθέντων και εξορυχθέντων υλικών, η Ιρένε Ραγκουζίνι τα επαναπροσδιορίζει όχι ως απόβλητα, αλλά ως φορείς μνήμης, εργασίας και απώλειας.

Κάθε γλυπτικό αντικείμενο συνδυάζει ορυκτά και βιομηχανικά υπολείμματα, αναμειγνύοντας τη σμιλεμένη στο χέρι πέτρα με ανακυκλωμένα μέταλλα, ηλεκτρονικά απόβλητα και εξαρτήματα αυτοκινήτων. Η μορφολογία των έργων εμπνέεται από την ανατομία ενδημικών στην Ελλάδα εξαφανισμένων ή υπό εξαφάνιση ειδών εντόμων. Αποκομμένα φτερά, κεραίες και εξωσκελετοί από χιτίνη σμιλεύονται σε υβριδικές φόρμες, συνδέοντας την οικολογική εξαφάνιση αυτών των ειδών με την υπερεκμετάλλευση της γης και της ύλης. Μέσα από αυτήν τη βιομιμητική προσέγγιση, τα γλυπτά μετατρέπονται σε ποιητικά υποκατάστατα της απούσας ζωής, υλικοποιώντας την ίδια την εξαφάνιση μέσα από τις ουσίες που συνέβαλαν σε αυτήν. Tα έργα δεν είναι απλώς στατικά εκθέματα, αλλά σχεδιάζονται ως εργαλεία ή προσθετικά μέλη με σκοπό να φοριούνται, να ενεργοποιούνται ή να κουβαλιούνται από το ανθρώπινο σώμα. Η ανθρώπινη μορφή γίνεται ένα σημείο σύγκλισης όπου τέμνονται η ορυκτή μνήμη, η βιομηχανική ιστορία και το οικολογικό τραύμα.

Τα έργα λειτουργούν ως υποθετικά κειμήλια από μια παράλληλη χρονικότητα, στην οποία τα απομεινάρια της εξόρυξης και της εργασίας μεταπλάθονται σε αντικείμενα αντίστασης, επανάκτησης και μετασχηματισμού. Με φόντο μια πόλη διαμορφωμένη από αιώνες εξορύξεων, εμπορίου και βιομηχανικής παρακμής, το πρότζεκτ συνομιλεί με την υλική ιστορία της Αθήνας. Αναλογίζεται τους τρόπους με τους οποίους οι αστικοί χώροι συσσωρεύουν τα υποπροϊόντα της ανθρώπινης φιλοδοξίας και φαντάζεται το πώς αυτά τα υπολείμματα μπορούν να αναδιαμορφωθούν ώστε να αποκτήσουν νέα σημασία. Μετατρέποντας την ύλη σε αφήγηση και τα απορρίμματα σε στολίδια, η Ραγκουζίνι αμφισβητεί τη γραμμική αντίληψη για τη χρήση των πόρων, προτείνοντας αντ’ αυτής μια κυκλική, ενσώματη σχέση με τις υλικές ιστορίες.

Στον πυρήνα του, το πρότζεκτ αποτελεί μια πρόσκληση να συντονιστούμε με τα κατάλοιπα που αφήνουμε πίσω και τις ζωές που χάνονται στο όνομα της προόδου. Στόχος του είναι να μετατρέψει τα εργαλεία της εξόρυξης σε όργανα μνήμης – σε αντικείμενα που δεν μας καλούν μόνο να κοιτάξουμε πίσω, αλλά και να φέρουμε στο προσκήνιο ένα πιο υπεύθυνο και διασυνδεδεμένο όραμα επιβίωσης.