Ωνάσειος Ψηφιακή Βιβλιοθήκη

Το Ίδρυμα Ωνάση έχει προχωρήσει ήδη από το 2013 στην ψηφιοποίηση των τριών μεγάλων συλλογών της Ωνασείου Βιβλιοθήκης. Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε το 2016, καλύπτοντας 110.000 τεκμήρια της Ελληνικής Βιβλιοθήκης, ενώ το 2017 ψηφιοποιήθηκαν πάνω από 2.000 τεκμήρια του αρχείου Καβάφη. Αξιοποιώντας πλέον τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών, ο χρήστης μπορεί να ξεφυλλίσει σπάνιες εκδόσεις και να τις μελετήσει μέσα από αμφίδρομη επικοινωνία.

Το 2025 ολοκληρώθηκε το μεγάλο έργο «Από την ψηφιοποίηση στον ψηφιακό πολιτισμό: Δράσεις ανάδειξης και αξιοποίησης ψηφιακών τεκμηρίων από την Ωνάσειο Βιβλιοθήκη και το Αρχείο Καβάφη». Σκοπός του έργου ήταν η ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση του σημαντικού πολιτιστικού αποθέματος που περιλαμβάνεται στις συλλογές της Βιβλιοθήκης του Ιδρύματος Ωνάση με τη χρήση εξειδικευμένων εφαρμογών και η ανοιχτή πρόσβαση του κοινού στην Προσωπική Βιβλιοθήκη του Αριστοτέλη Ωνάση, την Ελληνική Βιβλιοθήκη, την Περιηγητική Συλλογή, το Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο, αλλά και το Αρχείο Καβάφη.

Η νέα διαδικτυακή πύλη της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, library.onassis.org, έχει στόχο την ανοιχτή πρόσβαση στον πολιτιστικό πλούτο επτά αιώνων, απευθυνόμενη τόσο σε ερευνητές όσο και στο ευρύτερο κοινό. Με βιβλιακές και αρχειακές συλλογές που εκτείνονται χρονικά από τον 15ο αιώνα έως σήμερα και εμπλουτίζονται συνεχώς, καθώς και με μια πολυδιάστατη συλλογή έργων τέχνης που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα καλλιτεχνικών ρευμάτων και ιστορικών περιόδων, η ψηφιακή Ωνάσειος Βιβλιοθήκη αποτελεί ένα καταφύγιο σπάνιων ιστοριών, πηγών, εικόνων και βιβλίων. Περισσότεροι από 10.000 τόμοι και πλούσιο αρχειακό υλικό διαφυλάσσονται, προστατεύονται και «ταξιδεύουν» ανοιχτά και ελεύθερα, χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, προσφέροντας σε κάθε ενδιαφερόμενο άτομο τη δυνατότητα να τα ανακαλύψει.

Σχεδιασμένη με βάση τα πλέον σύγχρονα διεθνή πρότυπα και λαμβάνοντας υπόψη την πρόσβαση από κινητές συσκευές, η ψηφιακή Ωνάσειος Βιβλιοθήκη εξασφαλίζει εύκολη πλοήγηση και μια φιλική, ολοκληρωμένη εμπειρία για κάθε χρήστη.

Το library.onassis.org αποτελεί το σύγχρονο αποθετήριο των ψηφιοποιημένων συλλογών της Βιβλιοθήκης, παρέχοντας πληροφορίες για το ιστορικό συγκρότησής τους, καθώς και περιγραφές σημαντικών έργων τέχνης και εκθεμάτων.

Μπαίνοντας στον ψηφιακό κόσμο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, επισκέπτες και επισκέπτριες κάθε ηλικίας έχουν σύμμαχό τους τη σύγχρονη τεχνολογία. Στοχεύοντας στην αξιοποίηση των καινοτόμων τεχνολογιών για την ανάδειξη του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, το Ίδρυμα Ωνάση υλοποίησε μια σειρά έξι ψηφιακών εφαρμογών που συμβάλλουν στην ενίσχυση της προσβασιμότητας στο πολιτιστικό υλικό του Ιδρύματος και βελτιώνουν την εμπειρία των επισκεπτών στον χώρο της Βιβλιοθήκης.

Η εφαρμογή Εικονικής Περιήγησης (Virtual Reality, VR) της Ωνασείου Βιβλιοθήκης ανοίγει διάπλατα τις ψηφιακές πύλες μιας ιστορικής βιβλιοθήκης. Μέσα από ένα διαδραστικό βίντεο, που περιλαμβάνει πανοραμικές απεικονίσεις 360° των χώρων, οι χρήστες μπορούν να ταξιδέψουν ψηφιακά ανακαλύπτοντας πληροφορίες για επιλεγμένα εκθέματα, όπως αντικείμενα, βιβλία και έργα τέχνης από τις σπάνιες συλλογές του Ιδρύματος Ωνάση. Αυτή η καινοτόμος εμπειρία συνδυάζει την πολιτιστική κληρονομιά με τις δυνατότητες της τεχνολογίας, καθιστώντας την Ωνάσειο Βιβλιοθήκη προσβάσιμη σε όλους, οποιαδήποτε στιγμή και από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου. Ένας φιλικός και σύγχρονος τρόπος για να έρθετε κοντά στην τέχνη και την ιστορία, με πρωτοποριακά εργαλεία που αναδεικνύουν τη διαχρονική αξία του πολιτισμού.

Η εφαρμογή του Επαυξημένου Ψηφιακού Ξεναγού έχει σχεδιαστεί για να εμπλουτίσει την εμπειρία του κοινού στον φυσικό χώρο της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, προσφέροντας πολυμεσικό περιεχόμενο μέσα από την τεχνολογία της Επαυξημένης Πραγματικότητας (Augmented Reality, AR). Ο Ψηφιακός Ξεναγός καθοδηγεί τους επισκέπτες κατά τη διάρκεια της περιήγησής τους, προσαρμόζοντας τις προτάσεις του στα ενδιαφέροντά τους και στον διαθέσιμο χρόνο της επίσκεψής τους. Παράλληλα, δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε πρόσθετες πληροφορίες, επαυξημένες απεικονίσεις και μηχανική εκφώνηση κειμένων, «ζωντανεύοντας» επιλεγμένα εκθέματα μέσα στον χώρο, όπως το πιάνο της Μαρίας Κάλλας, την Ιλιάδα του Ομήρου και τη Γαλλική Εγκυκλοπαίδεια.

Η εφαρμογή των Ψηφιακών Εκθέσεων φέρνει το κοινό πιο κοντά στη συλλογή έργων τέχνης του Ιδρύματος Ωνάση, αναδεικνύοντάς τα. Κάθε έκθεση λειτουργεί ταυτοχρόνως ως αποθετήριο, ενώ προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία, καθώς τα έργα τέχνης συνοδεύονται από πρόσθετο επιμελημένο περιεχόμενο.

Μέσω της εφαρμογής, οι Ψηφιακές Εκθέσεις οργανώνονται με τέτοιον τρόπο ώστε να προσφέρουν μια πιο βαθιά και πολυδιάστατη κατανόηση των επιλεγμένων καλλιτεχνών. Στην πρώτη δημοσίευσή της, η εφαρμογή φιλοξενεί ψηφιακές εκθέσεις αφιερωμένες στον Γιανούλη Χαλεπά και τον Θεόδωρο Πουλάκη, φωτίζοντας το έργο και τη συμβολή τους στην τέχνη με τη βοήθεια των σύγχρονων μέσων.

Η εκπαιδευτική εφαρμογή του Χρονολογίου του Κ. Π. Καβάφη δημιουργήθηκε για να φωτίσει τη ζωή, το έργο και την εποχή του μεγάλου Αλεξανδρινού ποιητή, αξιοποιώντας και αναδεικνύοντας αρχειακά τεκμήρια της ψηφιακής συλλογής του Αρχείου Καβάφη. Το κοινό έχει τη δυνατότητα να περιηγηθεί στις δεκαετίες της ζωής του, μέσα από τρεις κατηγορίες πληροφορίας και ανακαλύπτοντας –­ο καθένας και η καθεμία με τον δικό τους τρόπο– έναν από τους σημαντικότερους ποιητές της ελληνικής διασποράς, με παγκόσμιο και διαχρονικό αντίκτυπο.

Η εκπαιδευτική εφαρμογή του χάρτη «Η Αλεξάνδρεια του Κ. Π. Καβάφη»αναδεικνύει τη σχέση του ποιητή Κ. Π. Καβάφη με την πόλη του, την Αλεξάνδρεια, μέσα από 29 μοναδικά τοπόσημα. Ψηφιοποιημένα τεκμήρια από το Αρχείο Καβάφη και άλλες συλλογές προβάλλονται για καθένα από τα επιλεγμένα τοπόσημα, δίνοντας στο κοινό τη δυνατότητα να πλοηγηθεί μέσα στην εφαρμογή όπως ακριβώς σε έναν σύγχρονο χάρτη, έχοντας την επιλογή για εναλλαγή μεταξύ της εικόνας του σήμερα με εκείνης της δεκαετίας του 1920.

Το Χρονολόγιο του Αριστοτέλη Ωνάση ζωντανεύει τα σημαντικότερα γεγονότα της ζωής του, μέσα από 31 καθοριστικούς σταθμούς της βιογραφίας του. Σχεδιασμένο για να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα της πορείας και των επιτευγμάτων του, αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές και ιστορίες που διαμόρφωσαν τη ζωή του, μέσα από την παρουσίαση πολύτιμου αρχειακού υλικού.

Το MuseumPlus αποτελεί μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα διαχείρισης συλλογών, σχεδιασμένη για να καλύπτει τις πολύπλευρες ανάγκες των πολιτιστικών οργανισμών. Από την επιστημονική τεκμηρίωση και την οργάνωση εκθέσεων έως τη συντήρηση και τη διαχείριση εικονογραφικού υλικού, τη διοργάνωση εκδηλώσεων και τις δημόσιες σχέσεις, η εφαρμογή υποστηρίζει πλήρως την ολιστική διαχείριση πολιτιστικών αγαθών.

Στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΠΑνΕΚ, ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση της νέας έκδοσης του συστήματος, MuseumPlus RIA, ενισχύοντας τη δυνατότητα ψηφιακής διατήρησης, αποτελεσματικής διαχείρισης και διάθεσης των τεκμηρίων που προέρχονται από τις συλλογές βιβλίων, αρχείων και έργων τέχνης του Ιδρύματος Ωνάση.

Με το MuseumPlus RIA, η ψηφιακή τεχνολογία συναντά την πολιτιστική κληρονομιά, παρέχοντας εργαλεία που βελτιώνουν την πρόσβαση και την προβολή σπάνιων τεκμηρίων σε όλους.