Αντιγόνη Τσαγκαροπούλου | Soft Intelligences

Το “Soft Intelligences” είναι ένα εν εξελίξει διατομεακό πρότζεκτ που συνδυάζει τον κινηματογράφο, την περφόρμανς, τη ρομποτική, το παιχνίδι εκτεταμένης πραγματικότητας (XR) και τις πρακτικές του πειραματικού ντοκιμαντέρ, με στόχο να επαναπροσδιορίσει την αλληλεπίδραση μεταξύ των ανθρώπων, των ρομπότ και του πλανήτη. Αποτελεί μια απόπειρα για να μαλακώσουν η αυστηρότητα, η καθαρότητα και η επιταχυντική λογική που συχνά συνοδεύουν τις ρομποτικές τεχνολογίες και για να προτείνει μια νέα γλώσσα σχεσιακότητας με τον ανθρώπινο και μη ανθρώπινο κόσμο. Οραματίζεται έναν φαντασιακό τόπο που είναι ταυτόχρονα απαλός και άγριος, έναν χώρο εκτεταμένης, αδάμαστης ασφάλειας και τρυφερότητας, όπου άνθρωποι, μη ανθρώπινα όντα και μηχανές συνδημιουργούν οικοσυστήματα συλλογικής άνθισης μέσα από σχέσεις φροντίδας, ανταποκρισιμότητας και ριζοσπαστικής συγγένειας. Αυτός ο τόπος γεφυρώνει το δίπολο ανάμεσα στο τεχνολογικό και το φυσικό και ανάμεσα στο ορθολογικό και το συναισθηματικό με απροσδόκητους και ενδόμυχους τρόπους.

Οι κουίρ φεμινιστικές, μεταποικιακές και κριτικές φυλετικές θεωρίες μάς έχουν δείξει ότι η τεχνολογία δεν είναι ουδέτερη, αλλά αντιθέτως απηχεί τις αξίες, τις παραδοχές και τις κοσμοαντιλήψεις αυτών που τη σχεδιάζουν. Αντί να παρουσιάζει τα ρομπότ ως εργαλεία ή απειλές, το συγκεκριμένο έργο τα φαντάζεται ως συντρόφους στη συνδημιουργία οικολογικών καταφυγίων και ήπιων τεχνολογιών. Τι αποκαλύπτει η σχέση μας με τα ρομποτικά Άλλα για την ίδια την ανθρωπιά μας και τις κοινωνικές μας αξίες; Αντικατοπτρίζει ο τρόπος που σχεδιάζουμε, προγραμματίζουμε και αλληλεπιδρούμε με τα ρομπότ το πώς φερόμαστε στα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας; Πάνε μαζί το συναίσθημα και η νοημοσύνη;

Η εγκατάσταση αυτή διερευνά τα παραπάνω ερωτήματα με ποιητικό και φροντιστικό τρόπο. Χρησιμοποιεί τη συνεργασία και τη διεπιστημονικότητα ως πολιτικά εργαλεία για την από κοινού επινόηση νέων κόσμων, νέων σχέσεων και νέων γίγνεσθαι. Αναμειγνύοντας στοιχεία ντοκιμαντέρ, μυθοπλασίας, εγκατάστασης και βίντεο περφόρμανς, ξεκινά από τα εργαστήρια ρομποτικής, όπου διερευνά ριζοσπαστικές σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και ρομπότ, και από εκεί εξαπλώνεται σε απρόσμενους χώρους με φαντασιακούς, επιτελεστικούς και συμβιωτικούς τρόπους. Η πειραματική ντοκιμαντερίστικη κινηματογράφηση περιλαμβάνει προσωπικές συνεντεύξεις με κουίρ, femme και BIPOC άτομα που ασχολούνται με τα ρομπότ και το hacking και τα οποία μεταμορφώνουν τα ψυχρά εργαστήρια ρομποτικής σε χώρους τρυφερότητας. Οι περφόρμανς περιλαμβάνουν ανθρώπινους συνεργάτες και ένα τετράποδο ρομπότ-σκύλο, ντυμένο με κοστούμι εμπνευσμένο από την άγρια φύση, το οποίο μαλακώνει και υβριδοποιεί τη μορφή του.

Τα ρομπότ δεν ανήκουν πλέον σε ένα μακρινό μέλλον επιστημονικής φαντασίας – είναι ήδη εδώ, ενσωματωμένα στην καθημερινότητά μας. Κυκλοφορούν στους δρόμους, μπαίνουν στα σπίτια μας και διαμορφώνουν τις αλληλεπιδράσεις μας. Είναι επιτακτικό να φανταστούμε και να δημιουργήσουμε εναλλακτικές απέναντι στις κυρίαρχες αφηγήσεις της Σίλικον Βάλεϊ, του στρατιωτικού κατεστημένου και του Χόλιγουντ – δυνάμεις που εδώ και χρόνια παρουσιάζουν τα ρομπότ ως όργανα παραγωγικότητας, ως υπάκουα συστήματα ή ως φορείς υπερσεξουαλικοποιημένων, ετεροκανονικών φαντασιώσεων. Σε έναν ολοένα και πιο τεχνολογικά κορεσμένο καπιταλιστικό κόσμο που δίνει προτεραιότητα στην πρόοδο, την αποδοτικότητα και τον έλεγχο, η απαλότητα σκιαγραφείται ως πηγή προβλημάτων, δυσπιστίας και αποτυχίας. Στην πρακτική της Αντιγόνης Τσαγκαροπούλου, η απαλότητα μετατρέπεται σε μορφή αντίστασης που διαβρώνει τις σκληρές αρχιτεκτονικές των άκαμπτων συστημάτων και αποκαλύπτει τις φυλετικές, αποικιακές και έμφυλες ιεραρχίες που ενσωματώνονται σε αυτά. Στο έργο αυτό, η απαλότητα ενισχύεται μέσα από πράξεις τεχνολογικής ευθραυστότητας και αφηγήσεις για την επιβίωση στη γη, προτείνοντας μια ποιητική πρόσκληση να ζήσουμε αλλιώς, να συσχετιστούμε διαφορετικά και να βρούμε ξανά τη θέση μας στην οικογένεια του κόσμου, μέσα από χειρονομίες άγριας τρυφερότητας.