Initiatives Onassis AiR Extended Research Residencies

Priscilla Benyahia: Diary of a cable stripper

Το “Diary of a cable stripper” αποτυπώνει τις περιπλεγμένες κληρονομιές δυο γυναικών, που έμειναν στην ιστορία με το όνομα Lovelace. Η Ada Lovelace, γεννημμένη το 1815, είναι γνωστή για την ανάπτυξη του πρώτου δημοσιευμένου αλγορίθμου για εκτέλεση από μηχανή το 1843. Η Linda Lovelace, γεννημένη το 1949, ήταν μία από τις πρώτες «σταρ» του πορνογραφικού κινηματογράφου, πριν γίνει αργότερα ακτιβίστρια ενάντια στην πορνογραφία. Έχει αφηγηθεί την ιστορία της ζωής της σε δυο βιβλία, το Ordeal και το Out of Bondage.

Αυτό το πρότζεκτ διερευνά τις ομοιότητες μεταξύ των ιστοριών τους, με όχημα τη γοητεία που ασκούν τα αρχεία και η γλώσσα, τα οποία μεταφράζονται σε εικόνες και γλυπτά. Μέσα από μια βουτιά στην ιστορία του αργαλειού και του υπολογιστή, στην επιτυχία της πρώτης ταινίας της Linda που οδήγησε σε τεράστιες τεχνολογικές καινοτομίες, και σε ετυμολογίες που αποκαλύπτουν αλήθειες, το έργο αυτό μετατρέπει μορφές και αναπαραστάσεις σε μια προσπάθεια να τιμήσει την κληρονομιά της ανθεκτικότητας, τις αγίες τριάδες των επιστημών, και πρώην πορνστάρ.

Φωτογραφια: Μαργαριτα Νικητακη

Σημειωμα δημιουργου

Καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η λέξη «δαντέλα» (lace) χρησιμοποιούνταν κυρίως ως ουσιαστικό για να περιγράψει το φίνο, ανοιχτό ύφασμα από βαμβάκι ή μετάξι – υλικά άρρηκτα συνδεδεμένα με τις αποικιοκρατικές οικονομίες. Όπως και η σημερινή παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών, η κατασκευή δαντέλας βασιζόταν σε περίπλοκα δίκτυα εργασίας, διαμορφωμένα από το παγκόσμιο εμπόριο και την εκμετάλλευση. Οι τεχνικές που χρησιμοποιούνταν –πλέξιμο, στρίψιμο και δεσίματα– οδήγησαν τελικά στην κυρίαρχη χρήση της λέξης ως ρήμα (lacing) από τις αρχές του 20ού αιώνα.

Αυτός γλωσσικός δεσμός ήταν σημαντικός για εμένα, καθώς το κύριο αρχειακό υλικό που έχουμε στη διάθεσή μας για τις Ada και Linda Lovelace είναι σε γραπτή μορφή. Διαβάζοντας τα γράμματα της Ada και τα βιβλία της Linda ένιωσα μια βαθύτερη σύνδεση μαζί τους, που με ώθησε να ξεκινήσω το δικό μου είδος γραφής: ένα ημερολόγιο με τη μορφή καθημερινής έρευνας. Αυτό μεταφράστηκε σε μια διαδικασία ξετυλίγματος και πλέξης καλωδίων, εξερευνώντας το απτό βάθος της συνύφανσης –μεταξύ δεσίματος και κυκλωματικής– που ενώνει τις ιστορίες μας μεταξύ τους.

Η γλυπτική γλώσσα μετατράπηκε σε ένα είδος φωτογραφικής ανακατασκευής των συνδέσεων που δημιουργήθηκαν. Δεν μπορούσα να αγνοήσω την ομοιότητα ανάμεσα στα καλώδια που είναι συνδεδεμένα και τα μαλλιά που βγαίνουν από ένα κρανίο. Η οπτική αναλογία μεταξύ των συστημάτων του σώματος –φλέβες, αρτηρίες, νεύρα, μαλλιά– και των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων οδήγησε σε ένα τριχωτό πορτρέτο της Ada, εμπνευσμένο από ένα συνηθισμένο βικτοριανό χτένισμα.

Φωτογραφια: Μαργαριτα Νικητακη

Στο πλαίσιο της έρευνάς μου, δημιούργησα το δικό μου αρχείο. Ένα μέρος του αποτελείται από δύο playlist (διαθέσιμες στο Spotify μου), με τίτλους Ada Lovelace και Linda Lovelace. Ένα άλλο μέρος ξεκίνησε όταν βρήκα την κατηγορία “cable porn” στο Pinterest. Πρόκειται για μια συλλογή από εικόνες ηλεκτρολόγων που επιδεικνύουν τις δεξιότητές τους στην τακτοποίηση καλωδίων – κάτι που παλιότερα ονομαζόταν “cable lacing” και συνδέεται με τον κόσμο των υφασμάτων.

Άρχισαν να προκύπτουν μοτίβα από δεματικά καλωδίων, που αναφέρονται στα σύμβολα των Καβύλων –μια κωδικοποιημένη γλώσσα που δημιουργήθηκε από βορειοαφρικανικές αυτόχθονες φυλές αιώνες πριν– και δηλώνουν αντίσταση, προστασία και ανανέωση. Αυτή η διαδικασία περιλάμβανε επίσης τη συλλογική γνώση που μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, δημιουργώντας ένα ζωντανό αρχείο που γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν.

Found footage

Τα αγώγιμα υλικά που χρησιμοποίησα έκαναν ξεκάθαρο ότι ο ηλεκτρισμός χρειαζόταν τον χώρο του στο έργο. Άρχισα να ερευνώ πώς τα γλυπτά θα μπορούσαν να παράγουν ήχο όταν τα αγγίζεις. Αυτό άνοιξε ένα νέο ερευνητικό μονοπάτι προς την ηχητική εξερεύνηση: ghostboxes που αιχμαλωτίζουν θραύσματα και μελωδίες βιομηχανικής παραγωγής. Το πρότζεκτ δεν έχει ακόμη αποκτήσει επιτελεστική διάσταση, όπου το σώμα γίνεται ταυτόχρονα αγωγός και μάρτυρας, ολοκληρώνοντας κυκλώματα σύνδεσης στον χρόνο και τον χώρο.

Φωτογραφια: Μαργαριτα Νικητακη

Αυτή η πρώιμη μελέτη του ήχου και της παρουσίας –φωνών που αναδύονται από τη σιωπή– με οδήγησε να ρεμιξάρω τα γραπτά ίχνη που άφησαν πίσω τους η Ada και η Linda. Ακολουθεί ένα απόσπασμα από το «ημερολόγιό» μου, που συνέθεσα από τα γραπτά τους (με τα λόγια της Ada σε εισαγωγικά):

"Έχω πλέον διανύσει τη νύχτα της ζωής μου, πιστεύω, χειρότερο είναι να είσαι φτωχός και διάσημος και σύμβολο του σεξ. Θεωρώ πως η ύπαρξή μου ξεκίνησε τα μεσάνυχτα, και πως τώρα πλησιάζω την αυγή". Ή ίσως είναι μια αίσθηση ευθύνης που παρεισφρέει στον παράδεισο μιας ανόητης.

"Κανείς δεν ξέρει τι σχεδόν τρομερή ενέργεια και δύναμη κρύβονται ακόμα αναξιοποίητες σε αυτό το μικρό νευρώδες σύστημά μου. Λέω τρομερή, γιατί μπορείτε να φανταστείτε τι θα μπορούσε να είναι υπό ορισμένες συνθήκες. Μπορούμε να πούμε με ακρίβεια πως η Αναλυτική Μηχανή υφαίνει αλγεβρικά μοτίβα όπως ο αργαλειός Jacquard υφαίνει λουλούδια και φύλλα…"

Και τα λουλούδια ποτέ δεν πληγώνουν, ούτε στο ελάχιστο.

"Η μηχανή θα μπορούσε να συνθέσει περίτεχνα και επιστημονικά μουσικά κομμάτια οποιασδήποτε πολυπλοκότητας ή έκτασης", δεν είναι όμως ένα αυτόματο, σύγχρονο τεχνικό μέσο για την ανίχνευση της αλήθειας ή της εξαπάτησης. Δεν είναι ο τελικός κριτής της ενοχής ή της αθωότητας. Δεν εκτυπώνει μια απάντηση όπως μια κάρτα υπολογιστή.

"Δεν κατάφερα ποτέ να αποφασίσω αν η ζωή είναι πιο επιθυμητή ή πιο τρομακτική!

Είναι ένα ωραίο ερώτημα.

Η Νεράιδά σου για πάντα"