Η Πόλη Ανταπαντάει (The City Talks Back): Assembly 1

Στις 24 Σεπτεμβρίου 2020 η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση και το Theatrum Mundi εγκαινίασαν το backtalks.city, το ψηφιακό σκέλος του «Η πόλη ανταπαντάει».

Ο ιστότοπος αυτός, η σύλληψη του οποίου έγινε πριν από το ξέσπασμα του Covid-19 και στο πλαίσιο ενός τρόπου να αναμεταδοθεί το πρότζεκτ πέρα από την Αθήνα, αποκτά νέα σημασία στο πλαίσιο της πανδημίας. Ήδη από την πρώτη φάση της παρουσίασής του, ο ιστότοπος θα φιλοξενήσει τα νέα έργα των συμμετεχόντων και συνεργατών του πρότζεκτ «Η πόλη ανταπαντάει», μέσα από έναν συνδυασμό μέσων (βίντεο, ήχος, κείμενο, ραδιοφωνική μετάδοση, μιξάρισμα).

Όπως και αυτά τα μόνιμα έργα, έτσι και ο ιστότοπος λειτουργεί ως χώρος διεξαγωγής ζωντανών συζητήσεων και περφόρμανς.

Το backtalks.city, ο ψηφιακός χώρος του «Η πόλη ανταπαντάει», σχεδιάστηκε από το γραφιστικό στούντιο Typical Organisation που εδρεύει στην Αθήνα. Η μορφή και η ταυτότητα του site έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να παραπέμπουν στους τοίχους της Αθήνας ως χώρο συγκρουσιακού πολιτικού λόγου, από μόνο του. Αν και η τυπογραφία απηχεί την «επίσημη» γλώσσα των οδικών πινακίδων, η ευελιξία των έργων των καλλιτεχνών ως ψηφιακών στοιχείων αναδεικνύει την πιο χαοτική, πολυεπίπεδη και πολύσημη φύση των πολιτικών φωνών στους αθηναϊκούς τοίχους. Υπεύθυνος για τα κείμενα του site είναι ο George Kafka, ενώ την ανάπτυξη και την υλοποίηση υπογράφει η Bracket.

Το Assembly-01 είναι η πρώτη δημόσια παρουσίαση του πρότζεκτ «Η πόλη ανταπαντάει» (The City Talks Back) και παίρνει τη μορφή μιας ονλάιν έκθεσης στο backtalks.city, ένα ειδικά σχεδιασμένο microsite. Η σελίδα αυτή περιλαμβάνει νέα έργα και προγραμματισμένες περφόρμανς από τους προσκεκλημένους συμμετέχοντες και επιπλέον συνεργάτες:

Το “her moon is a captured object” από την Ella Finer είναι μια σύνθεση που κυκλώνει ένα προφορικό κείμενο καθώς αυτό ερμηνεύει μια «τροχιακή μετάφραση» από τα αγγλικά στα ελληνικά και ξανά στα αγγλικά. Το κομμάτι εξετάζει τις σχέσεις, την ενέργεια και τις συχνότητες διαφορετικών πόλεων και των ανθρώπων που τις κατοικούν, καθώς και τις μεταξύ τους αλληλεπιδράσεις. Το πρώτο κομμάτι που δημοσιεύτηκε στο backtalks.city παρουσίασε το έργο με την ερμηνεία ενός κειμένου μεταφρασμένου από τα αγγλικά στα ελληνικά. Μια συνοδευτική ζωντανή περφόρμανς ολοκληρώνει το κομμάτι μεταφράζοντας ξανά το κείμενο στα αγγλικά στις 30 Σεπτεμβρίου στις 20:00. Η παραγωγή και η περφόρμανς γίνονται σε συνεργασία με την Ειρήνη Αμανατίδου και την Γκίγκη Αργυροπούλου.

Το “Lovesong Revolution” της Urok Shirhan είναι ένα ηχητικό δοκίμιο που συντίθεται από πολιτικά τραγούδια και ήχους που μπορείτε να ακούσετε στο backtalks.city από την 1η Οκτωβρίου στις 20:00. Ενώ ορισμένοι από τους ήχους είναι ξεκάθαρα πολιτικοί, εκφράζοντας αλληλεγγύη ή μιλώντας ευθέως για πάλη, άλλοι ήχοι είναι πολιτικοί μόνο επειδή αποκτούν υπαινικτικά –ή τυχαία– μια τέτοια διάσταση μέσω της προσαρμογής τους σε ανάλογα πλαίσια (π.χ. διαδηλώσεις). Εγείρει σημαντικά ερωτήματα για πολιτικούς αγώνες συνυφασμένους με συναισθηματική ταραχή, αναζητώντας ένα μέρος για απογοήτευση και εξάντληση μαζί με θάρρος και αψήφηση.

Το “Priestess of disgrace, you bring joy into my life”, από τη Mercedes Azpilicueta και την Αγγελική Τζωρτζακάκη, με τη Μαρία Σιδέρη, είναι ένα χαλαρό σενάριο βασισμένο σε ανεπίσημες, τυχαίες συζητήσεις ανάμεσα σε ηλικιωμένες γυναίκες σε αθηναϊκούς δημόσιους χώρους. Το κομμάτι θα παρουσιαστεί στις 2 Οκτωβρίου 2020 στις 20:00, με μια ανάμειξη ελληνικών και αγγλικών φωνών, υπό τη συνοδεία ήχων που έχουν ληφθεί από ηχογραφήσεις δρόμου στην Αθήνα.

Το “Infrastructures for Voice” από τον John Bingham-Hall και τη Φανή Κωστούρου είναι ένα δοκίμιο που σκιαγραφεί και αναπτύσσει την έρευνα του Theatrum Mundi πάνω στην πολιτική φωνή σε αστικά περιβάλλοντα και εκπέμπει live στις 3 Οκτωβρίου 2020 τα μεσάνυχτα. Περιλαμβάνει σκέψεις πάνω στο πώς δομείται ο λόγος ή η γλώσσα μιας πόλης, στις υποδομές που παράγουν φωνή και στον ρόλο του πλήθους στην ενίσχυση ή τη σίγηση της φωνής.

Το “Becoming the City” από το Φόρουμ Συριακής και Ελληνικής Νεολαίας είναι μια βίντεο αναμετάδοση που παρουσιάζει τη δουλειά του ακτιβιστικού κινήματος, το οποίο εδρεύει στην Αθήνα, καθώς και τις αντιλήψεις τους για την έννοια του ενεργού πολίτη. Δείχνει το πώς αντιλαμβάνονται τα διάφορα μέλη της ομάδας τους ενεργούς πολίτες, τον ακτιβισμό, την τέχνη και την πολιτική φωνή – και πώς δημιουργούν, χτίζουν και γίνονται η πόλη. Διαθέσιμο στις 20 Οκτωβρίου στις 20:00.

Στο Assembly-01 περιλαμβάνονται και άλλα πρότζεκτς, το οποία ήδη είναι online.

Το “vox populi vox dei” του Γιώργου Σαμαντά είναι ένα ηχητικό κομμάτι που μελετά τη ρυθμική δομή των πολιτικών συνθημάτων και των καμπανών των εκκλησιών στην Ελλάδα. Βασισμένο στο εκτεταμένο αρχείο ηχογραφήσεων πεδίου του Σαμαντά από διαδηλώσεις και δημόσιες πολιτικές εκδηλώσεις μνήμης στην Αθήνα, το κομμάτι εξετάζει πώς μπορούν οι κοινωνίες να συγκροτηθούν σε ηχητικούς χώρους μέσω ήχων και ρυθμών στενά συνδεδεμένων με το ελληνικό εθνικό φαντασιακό.

Το “Athens Tessellation” είναι ένα πρότζεκτ της Στεφανίας Γυφτοπούλου και της Μάρας Πέτρα, σε συνεργασία με καλλιτέχνες που συμμετέχουν στο Curing the Limbo, ένα πρόγραμμα ένταξης προσφύγων του Δήμου Αθηναίων. Το πρότζεκτ διερευνά την έννοια της οικίας όπως βιώθηκε στη διάρκεια του lockdown από εκείνους για τους οποίους η στέγαση είναι ανασφαλής, αβέβαιη ή εκτοπισμένη. Τα φωτογραφικά, βίντεο και μουσικά έργα είναι διαρθρωμένα σε μια σειρά θεματικών διαδρομών που διατρέχουν την Αθήνα και πέρα από αυτήν.

Το «Ακούς την Αθήνα;» της Φανής Κωστούρου, με την Ελεάννα Σαντοριναίου, είναι ένα 24ωρο ηχητικό κομμάτι που διερευνά το μπαλκόνι ως κατώφλι μεταξύ της οικιακής και της δημόσιας σφαίρας σε όλη την έκταση της πόλης. Το κομμάτι, με συρραφή 100 και πλέον ηχογραφήσεων που έγιναν σε μπαλκόνια συνοικιών όλης της Αθήνας, θα μεταδοθεί σε πραγματικό χρόνο, στο πλαίσιο του δημόσιου προγράμματος του πρότζεκτ “The City Talks Back”.

Το “Route One” από τον Tim Ward είναι ένα οπτικοακουστικό κομμάτι που συγκροτείται από ηχογραφήσεις πεδίου και βίντεο κλιπ από κάμερα χειρός. Απεικονίζει μια τυπική διαδρομή από τα αθηναϊκά προάστια προς το κέντρο της πόλης, καταγεγραμμένο τμηματικά λίγο πριν και λίγο μετά το lockdown της πόλης εξαιτίας του Covid-19. Στοχαστικό και μελαγχολικό, το βίντεο ανταποκρίνεται στα αποπροσανατολιστικά αποτελέσματα της παγκόσμιας πανδημίας, στρεφόμενο προς τα μέσα, στα εργαλεία και τις τεχνολογίες με τα οποία δουλεύει ο καλλιτέχνης.

Το «Παγκόσμια Ηχώ | Echos-Monde | The World is Echo» του Tom Western είναι μια σειρά από βίντεο που επαναχαρτογραφούν την Αθήνα μέσω ρυθμών, σχέσεων, κύκλων, κυκλοφοριών και αντηχήσεων. Βρίσκει τη χαρτογραφία του μέσα από μια φανταστική συνομιλία ανάμεσα σε δύο ποιητές –τον Édouard Glissant και τον Νικόλα Κάλα– για να δημιουργήσει μια Αθήνα που τραγουδά μακρόσυρτες ιστορίες κίνησης, συνάντησης και ανταλλαγής.

Το Theatrum Mundi είναι ένα ερευνητικό κέντρο που ασχολείται με τον τρόπο με τον οποίο ο αστικός σχεδιασμός σκηνοθετεί τη δημόσια ζωή των πόλεων. Με έδρα το Λονδίνο και το Παρίσι, έχει συγκροτήσει ένα διεθνές δίκτυο συνεργατών από τα πεδία της πολεοδομίας και των τεχνών, καθώς και μια ομάδα σχεδιαστών, ερευνητών και επιμελητών.

Το Theatrum Mundi διεξάγει διεπιστημονικά πρότζεκτ που συμβάλλουν στη διεύρυνση του αστικού σχεδιασμού, μέσα από την παρασκηνιακή έρευνα και την καλλιτεχνική παραγωγή, καθώς επίσης με παραστάσεις, εκδηλώσεις και δημοσιεύσεις.

Athens Remains: A Greek Archaeology of The Present

Adrian Blackledge and Angela Creese. “Voices of a City Market: An Ethnography.” Multilingual Matters, 2019.

Virginie Bobin, Bouchra Ouizguen, Blanca Calvo, Ion Munduate, Katarina Zdjelar, and Lawrence Abu Hamdan. “In the Fabric of Voice: A Polyphonic Conversation.” Manifesta Journal 17: Future(s) of Cohabitation, 2014, 17-27.

Nikos Bubaris. “The Acoustic Phenomenon of ‘Cocktail Party’.” SoundEffects: An Interdisciplinary Journal of Sound and Sound Experience, 3(3), 2013, 46-60.

Nick Couldry. “Why Voice Matters: Culture and Politics after Neoliberalism.” Sage, 2010.

Christina Dunbar-Hester. “Low Power to the People: Pirates, Protest, and Politics in FM Radio Activism.” MIT Press, 2014.

bell hooks. “Talking Back: Thinking Feminist, Thinking Black.” South End Press, 1989.

Eleni Ikoniadou. “Fugitive Voices”, Ηχογραφημένη παρουσίαση στο συνέδριο του Theatrum Mundi “Crafting a Sonic Urbanism: Τhe Political Voice,” 13 Δεκεμβρίου 2019, Παρίσι.

&beyond (eds.). “Crafting a Sonic Urbanism: Τhe Political Voice.” Theatrum Mundi, 2020 (forthcoming).

Saskia Sassen. “Cities Help Us Hack Formal Power Systems.” Architecture and the Social Sciences. Springer, Cham, 2017, 3-11.

Saskia Sassen. “Does the City Have Speech?” Public Culture, 25 (2 70), 2013, 209-221.

Gayatri Chakravorty Spivak. “Can the Subaltern Speak?” Die Philosophin, 14(27), 2003, 42-58.

Stavros Stavrides. “Common Space: The City as Commons.” Zed Books Ltd., 2016.

Ioanna Theocharopoulou. “Builders, Housewives and the Construction of Modern Athens.” Artifice Books on Architecture, 2017.

Nicos Trimikliniotis, Dimitris Parsanoglou, and Vassilis Tsianos. “Mobile Commons, Migrant Digitalities and the Right to the City.” Springer, 2014.

Amanda Weidman. “Anthropology and Voice.” Annual Review of Anthropology, 43, 2014, 37-51.

Tom Western. “Listening with Displacement: Sound, Citizenship, and Disruptive Representations of Migration.” Migration and Society, 3(1), 2020, 194-309.