Επαναστατικές Διαλέξεις στην Ωνάσειο Βιβλιοθήκη
Μπορεί ένα βιβλίο να φέρει την επανάσταση;
Τυπογραφικές περιπέτειες, απαγορεύσεις, λογοκρισία, ηρωικές θυσίες. Τα ριζοσπαστικά βιβλία της συλλογής της Ωνασείου Βιβλιοθήκης γίνονται αφορμή για μια σειρά Επαναστατικών Διαλέξεων. Από τις 25 Μαρτίου 2021 στο YouTube του Ιδρύματος Ωνάση.
Πόσο επίκαιρο είναι το όραμα των πρωταγωνιστών της Επανάστασης; Ποιες ήταν οι προσδοκίες τους για τη γλώσσα, την παιδεία, την επιστήμη, την πολιτική και το κράτος δικαίου; Πόσο ανάγκη έχουμε σήμερα από έναν νέο Διαφωτισμό;
200 χρόνια από την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, στο Ίδρυμα Ωνάση κοιτάζουμε μπροστά και φέρνουμε στο προσκήνιο την Ελλάδα του μέλλοντος και τα νέα ιδανικά για τα οποία αξίζει να επαναστατήσει κανείς. Διατρέχουμε σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της προεπαναστατικής εποχής και ακολουθούμε την προέκτασή τους στο σήμερα και το αύριο.Λίγο πριν από το ξέσπασμα της Επανάστασης του ‘21, το έντυπο βιβλίο αποτέλεσε τον συνδετικό κρίκο του ελληνόφωνου στοιχείου και το μέσο διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης, όχι μόνο ως φορέας εκπαίδευσης και γνώσης, αλλά και ως εκφραστής των επαναστατικών μηνυμάτων.
Με αφορμή επιλεγμένες παλαίτυπες εκδόσεις που ανήκουν στις συλλογές της Ωνασείου Βιβλιοθήκης, μεταφερόμαστε λίγο πριν από την Ελληνική Επανάσταση μέσα από 10 θεματικές διαλέξεις. Ζούμε ξανά τις τυπογραφικές περιπέτειες, τις απαγορεύσεις, τη λογοκρισία, τις ηρωικές θυσίες, αλλά και τον θρίαμβο και τον αντίκτυπο των έντυπων εκδόσεων, σε μια εποχή κατά την οποία το ελεύθερο ελληνικό κράτος μετασχηματίζεται από ουτοπική ιδέα σε πραγματικότητα.
Μέσα από τις διαλέξεις αναδεικνύονται διαφορετικές προσεγγίσεις, πνευματικές διαμάχες και επαναστατικές ιδέες, αποτυπώνοντας τη μεγάλη προσπάθεια των λογίων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και των φωτισμένων εμπόρων να αναβαθμίσουν την παιδεία των υπόδουλων Ελλήνων και να ενισχύσουν τον αγώνα για ανεξαρτησία.
Από τον Διαφωτισμό στον «Διαφωτονισμό»
Γαλιλαίος, Κοπέρνικος, Κέπλερ, Νεύτωνας. Με την έλευση του Διαφωτισμού, οι αντιλήψεις για το Σύμπαν αλλάζουν ριζικά. Πόσο ανάγκη έχουμε σήμερα έναν νέο Διαφωτισμό;
Ελληνική Νομαρχία, Ήτοι λόγος περί ελευθερίας, Πάρα ανονίμου του Έλληνος, Εν Ιταλία, 1806
Η «Ελληνική Νομαρχία» είναι ένα έργο γεμάτο μνήμες από την αρχαιότητα και τη ζωή των Ελλήνων στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας. Ποιος όμως είναι ο «Ανώνυμος ο Έλλην», συγγραφέας της «Ελληνικής Νομαρχίας»;
Έρωτος αποτελέσματα, ήτοι ιστορία ηθικοερωτική με πολιτικά τραγούδια…, εν Βιέννη της Αουστρίας, 1792
Μια διάλεξη για το «Έρωτος Αποτελέσματα…», ένα ιστορικής σημασίας κείμενο, το οποίο έχει θεωρηθεί ως το πρώτο έντεχνο πεζό δημιούργημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.
Νεοελληνικός Διαφωτισμός – Παιδεία: Οι σχολές των Ιωαννίνων μέσω των διαθηκών (17ος – αρχές 19ου αιώνα)
Η εικόνα της Παιδείας την περίοδο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, πέρα και έξω από το «Κρυφό Σχολειό», μέσα από τη χρήση τεκμηρίων.
Βιέννη, πνευματικό κέντρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού
Πώς έγινε η Βιέννη το κέντρο του ελληνικού βιβλίου; Έλληνες και Αυστριακοί εκδότες-τυπογράφοι κυκλοφόρησαν από το 1750 βιβλίδια για την πνευματική ανάταση του Γένους, αλλά και την αφύπνιση των Ελλήνων για τον επαναστατικό Αγώνα.
Η τυπογραφία στην υπηρεσία της Επανάστασης του 1821 και της θεμελίωσης και οργάνωσης του ελληνικού κράτους
Πώς υπηρέτησε η τυπογραφία την Επανάσταση του ‘21; Πώς δημιουργήθηκε η αλυσίδα εκτύπωσης; Μια διάλεξη για τη σημασία της τυπογραφίας πριν και μετά την Επανάσταση.
ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΝ
Αθανάσιος Ψαλίδας: Αλλάζοντας τα ελληνικά δεδομένα
Ποιες ήταν οι σκέψεις των ανθρώπων της εποχής, που διαμόρφωσαν το πνεύμα της Επανάστασης του ‘21; Η ριζοσπαστική φιλοσοφική σκέψη του Αθανάσιου Ψαλίδα, ενός από τους πρωταγωνιστές του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, μέσα από έναν κύκλο διαλέξεων.
Απόστολος Κατσίκης (Ομότιμος Καθηγητής Γεωγραφίας και Περιβάλλοντος, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)
Ελένη Κουρμαντζή (Επισκέπτρια Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Άγ. Κύριλλος & Άγ. Μεθόδιος, Veliko Tarnovo, Βουλγαρία)
Δημήτρης Β. Νανόπουλος (Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Διακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, Πανεπιστήμιο Τέξας Α&Μ)
Παναγιώτης Νούτσος (Καθηγητής Κοινωνικής και Πολιτικής Φιλοσοφίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων)
Αμαλία Παππά (Αρχειονόμος, Αναπληρώτρια Διευθύντρια των Γενικών Αρχείων του Κράτους)
Τριαντάφυλλος E. Σκλαβενίτης (Ιστορικός, Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών)
Κωνσταντίνος Στάικος (Δρ. Ιστορίας του Βιβλίου, Αρχιτέκτονας)
Αφηγητές:
Λάζαρος Γεωργακόπουλος (Ηθοποιός)
Ακύλλας Καραζήσης (Ηθοποιός)
Στέλιος Μάινας (Ηθοποιός)
