Συναντήσεις V: Το θαύμα της Βιέννης του 1800

Τέσσερις από τους μεγαλύτερους συνθέτες όλων των εποχών έχουν ως συνδετικό κρίκο τη λαμπερή Βιέννη του 1800.

Ο Χάυντν ήταν ήδη ο πιο διάσημος συνθέτης στην Ευρώπη όταν γνώρισε τον νεαρό Μότσαρτ στη Βιέννη το 1783-84. Γρήγορα αναπτύχθηκε φιλία και αλληλοθαυμασμός ανάμεσα στους δύο, ενώ συχνά διασκέδαζαν παίζοντας σε κουαρτέτα ή κουιντέτα εγχόρδων. Ο διάσημος Χάυντν είπε για τον νεαρό φίλο του: «Σύντομα τα έθνη θα δίνουν μάχες για να αποκτήσουν αυτό το κόσμημα».

Ο Μότσαρτ συνάντησε τον νεαρό Μπετόβεν πιθανότατα το 1787, επίσης στη Βιέννη. Ο Μπετόβεν, νέος τότε βιρτουόζος του πιάνου, ζήτησε από τον Μότσαρτ να τον ακούσει. Αφού του έπαιξε ένα κομμάτι, ο Μότσαρτ δεν έδειξε ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Τότε, ο νεαρός τού ζήτησε επίμονα ένα θέμα για αυτοσχεδιασμό. Μετά το τέλος του αυτοσχεδιασμού ο Μότσαρτ είπε: «Σημειώστε αυτό το όνομα! Μια μέρα όλος ο κόσμος θα μιλάει γι’ αυτόν!». Ο Μπετόβεν συνάντησε τον Σούμπερτ προς το τέλος της ζωής του, το 1822, όταν ο νέος συνθέτης επισκέφτηκε τον τιτάνα της μουσικής στο σπίτι του, φέρνοντας μαζί του ένα έργο αφιερωμένο σε αυτόν, τις παραλλαγές σε ένα γαλλικό τραγούδι για πιάνο, τέσσερα χέρια, op. 10, D. 642.

Η Καμεράτα με κλασικά όργανα εποχής, υπό την μπαγκέτα του διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής Μύρωνα Μιχαηλίδη, μας ταξιδεύει στους μαγικούς ήχους της Βιέννης του 1800. Η εισαγωγή στην όπερα «Το έρημο νησί» του Χάυντν είναι μια μικρή συμφωνία σε τρία μέρη που, με το χαρακτηριστικό ύφος του Sturm und Drang, υποδηλώνει την τρικυμία που έριξε στο «έρημο νησί» τους πρωταγωνιστές της όπερας. Η περίφημη άρια "Popoli di Tessaglia" του Μότσαρτ, που ζωντανεύει με τη στρατοσφαιρική φωνή της Βασιλικής Καραγιάννη, είναι ένα δεξιοτεχνικό tour de force για τη σοπράνο, περιλαμβάνοντας τις ψηλότερες νότες που γράφτηκαν ποτέ για την ανθρώπινη φωνή (κόντρα σολ). Το γνωστό 2ο Κοντσέρτο για πιάνο του Μπετόβεν είναι στην ουσία το πρώτο του (το γνωστό ως 1ο είναι μεταγενέστερο). Πολύ κοντά στο ύφος των κοντσέρτων για πιάνο του Μότσαρτ, διαθέτει ωστόσο όλα τα στοιχεία που σε εξέλιξη θα χαρακτηρίσουν το ώριμο ύφος του συνθέτη. Η συμφωνία αρ. 5 του Σούμπερτ γράφτηκε το 1816. Τα υπέροχα θέματα, το βιεννέζικο ύφος, η κλασική αρχιτεκτονική και η διάφανη ενορχήστρωση δίνουν στο έργο χαρακτήρα μουσικής δωματίου και έμφαση στη στενή σχέση της μουσικής του Σούμπερτ με τη μουσική του Μότσαρτ και του Μπετόβεν.