Θεόφιλος (Χατζημιχαήλ)

Γεννήθηκε μεταξύ 1868 και 1873, πιθανότατα το 1870, στη Βαρειά της Λέσβου. Αυτοδίδακτος ζωγράφος, επηρεάστηκε από τη λαϊκή και θρησκευτική παράδοση, την καθημερινή ζωή των Ελλήνων, τη μυθολογία, την αρχαιότητα, την Επανάσταση του 1821 και τους ήρωες του ελληνισμού. Το 1884 εγκαταστάθηκε στη Σμύρνη όπου εργάστηκε ως φύλακας στο ελληνικό προξενείο. Το 1896 επέστρεψε στην Ελλάδα και πήρε μέρος στις μάχες του Βελεστίνου και του Δομοκού. Έζησε στις Μηλιές του Πηλίου και στον Βόλο. Το 1912 τοιχογράφησε το σπίτι του κτηματία Γιάννη Κοντού στην Ανακασιά Πηλίου. Μεταξύ 1904 και 1907 έζησε στη Σμύρνη και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στον Βόλο. Μετά το 1925 επέστρεψε στη Μυτιλήνη όπου ζωγράφισε καφενεία, μαγαζιά, εκκλησίες και σπίτια του νησιού. Το καλοκαίρι του 1932, ο τεχνοκρίτης, εκδότης και συλλέκτης Tériade (Στρατής Ελευθεριάδης) γνώρισε τον ζωγράφο και έγινε ο πάτρονάς του. Απεβίωσε στη Μυτιλήνη το 1934. Το 1939 δημοσιεύτηκε η πρώτη μονογραφία για τον Θεόφιλο από τον λαογράφο Κίτσο Μακρή. Μετά τον θάνατό του διοργανώθηκαν ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα (Βρετανικό Συμβούλιο, 1947· Τουριστικό Περίπτερο Μυτιλήνης, 1962· Ελληνοαμερικανική Ένωση, 1964) και στο εξωτερικό (Παρίσι, 1936· Kunsthalle Βέρνης, 1960· Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών, Λούβρο, Παρίσι, 1961). Το 1964, με πρωτοβουλία και δωρεά του Tériade, ανεγέρθηκε στη Βαρειά το Μουσείο Θεόφιλου.