Organmeetings stories: Ο πολύπλοκος ρόλος του Τοπικού Συντονιστή Μεταμοσχεύσεων

Πώς φτάσατε στην απόφαση να γίνετε μία εκ των επτά πρώτων επίσημα ορισμένων Τοπικών Συντονιστών Μεταμοσχεύσεων το 2022;

Προσωπικά ένιωσα ότι ήταν μια αποστολή που με κέρδισε και θέλησα να ασχοληθώ. Ο Τοπικός Συντονιστής Μεταμοσχεύσεων (ΤΣΜ) έχει έναν πολύπλευρο ρόλο και δραστηριοποιείται σε όλα τα στάδια της διαδικασίας της δωρεάς: από τον εντοπισμό του δότη μέχρι την ολοκλήρωση της χειρουργικής επέμβασης της δωρεάς. Στηρίζει τους επαγγελματίες υγείας, αλλά και την οικογένεια του δότη σε όλη την πορεία. Επίσης, συμμετέχει στη συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών υγείας και των πολιτών για τη δωρεά οργάνων και ιστών.

Κάνατε μετεκπαίδευση στη Βαρκελώνη με τη στήριξη του Ιδρύματος Ωνάση. Ποια ήταν τα αποτελέσματα αυτής της εμπειρίας;

Η εκπαίδευση στη Βαρκελώνη ήταν, από όλες τις απόψεις, μια εξαιρετική εμπειρία. Κυρίως όμως προσέφερε σημαντικές γνώσεις, καθώς η Ισπανία είναι μια χώρα πρωτοπόρος στη δωρεά και τη μεταμόσχευση. Προσωπικά θεωρώ ότι μου έδωσε εφόδια απαραίτητα για να επιτελέσω τον ρόλο μου ως ΤΣΜ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Βέβαια, πέρα από την εκπαίδευση στη Βαρκελώνη, το Ίδρυμα Ωνάση στήριξε εξαρχής τους ΤΣΜ. Άλλωστε, χάρη στη χρηματοδότησή του ξεκίνησε η πιλοτική δράση των ΤΣΜ στην Ελλάδα το 2022.

Προφανώς, μέρος της αποστολής σας είναι και το να αντιμετωπίσετε τις φοβίες ή τους «μύθους» που προκύπτουν κάθε φορά.

Μπορεί να αντιμετωπίσουμε φοβίες ή και καχυποψία σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά αυτό είναι αποτέλεσμα ελλιπούς πληροφόρησης ή και παραπληροφόρησης. Βέβαια, πρέπει να κρατήσουμε το γεγονός ότι στην πλειονότητά τους οι πολίτες αποδέχονται και αναγνωρίζουν τη σημασία της δωρεάς οργάνων, αποδέχονται δηλαδή το ότι «η δωρεά οργάνων σώζει ζωές». Απέναντι στην καχυποψία, το όπλο που έχουμε είναι η σωστή και διαρκής ενημέρωση από αξιόπιστες πηγές. Χρειαζόμαστε προφανώς, πριν και πάνω απ’ όλα, την εμπιστοσύνη των πολιτών σ’ αυτή την αλυσίδα ζωής. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε ότι η δωρεά οργάνων μάς αφορά όλους. Είναι ένα θέμα που πρέπει να σταματήσει να είναι ταμπού στην καθημερινότητα, ώστε να το συζητάμε ανοιχτά στο πλαίσιο της οικογένειάς μας.

Αισθάνεστε όντως ότι συμμετέχετε σε μια αλυσίδα ζωής; Και πώς θα την περιγράφατε;

Απολύτως. Σε ένα περιστατικό δωρεάς εμπλέκονται δεκάδες επαγγελματίες υγείας και μη. Ουσιαστικά δραστηριοποιείται σχεδόν όλο το νοσοκομείο και μάλιστα με χαρακτήρα επείγοντος. Οι θεράποντες γιατροί της Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, για παράδειγμα, συνεχίζουν τον ρόλο τους και μετά τον εγκεφαλικό θάνατο του ασθενούς ως θεράποντες του δότη. Επιπλέον, εμπλέκονται και πολλές άλλες ειδικότητες και εργαστήρια που συμμετέχουν στην αξιολόγηση της καταλληλότητας του δότη. Παράλληλα, ας μην το ξεχνάμε, αντίστοιχη κινητοποίηση γίνεται στον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων, όπου οι συντονιστές οργανώνουν κεντρικά τη διαδικασία, αλλά και στις μονάδες μεταμόσχευσης, που στέκονται στο πλευρό του υποψήφιου λήπτη.

Ποιο είναι το αποτύπωμα σε μια τέτοια διαδικασία, όπου πρέπει να δώσετε κουράγιο, αλλά πιθανότατα και να πάρετε, για να αντιμετωπίσετε το επόμενο περιστατικό;

Εμείς, που βρισκόμαστε δίπλα στην οικογένεια του δότη και εμπλεκόμαστε σε όλη τη διαδικασία της δωρεάς, είναι φυσιολογικό να φορτιζόμαστε συναισθηματικά. Δίνουμε όντως κουράγιο, αλλά και παίρνουμε. Και αν αφήνει κάτι η όλη διαδικασία –τουλάχιστον σε προσωπικό επίπεδο– είναι το αίσθημα της ελπίδας. Αν δεν το ζήσεις, δεν το αντιλαμβάνεσαι σε όλες τις διαστάσεις του. Εγώ χαρακτηρίζω συγκλονιστική την εμπειρία κάθε φορά που την ξαναβιώνω. Ειδικά όταν βλέπεις τους συγγενείς να επιλέγουν να προσφέρουν μια δεύτερη ευκαιρία σε άλλους ανθρώπους, ενώ οι ίδιοι βιώνουν το πένθος.

Τι κρατάτε ως βίωμα ώστε να συνεχίζετε κάθε φορά στην επόμενη διαδικασία με την ίδια αντοχή;

Κρατάω το ότι υπάρχουν άνθρωποι που σκέφτονται και βοηθούν με ανιδιοτέλεια τον συνάνθρωπό τους παρά τον προσωπικό πόνο. Όπως φαίνεται σε μελέτες, από τους συγγενείς που συναίνεσαν στη δωρεά οργάνων δεν έχει μετανιώσει κανείς. Ύστερα από την απόλυτα τραγική στιγμή, λόγω της απώλειας του αγαπημένου προσώπου τους, η πράξη της δωρεάς τούς προσφέρει κάποια παρηγοριά. Κρατάω επίσης τη συλλογική προσπάθεια όλων των γιατρών και των άλλων επαγγελματιών, που υπερβαίνουν τον εαυτό τους για την επιτυχή έκβαση της διαδικασίας της δωρεάς.