Organmeetings stories: Λαμβάνοντας τη γενναία απόφαση της δωρεάς

Τον Μάιο του 2024 αποφασίσατε, μαζί με την οικογένειά σας, να δωρίσετε τα όργανα του αδερφού σας, Δημήτρη. Πότε και πώς γίνεται συνειδητή η απόφαση αυτή μέσα σε όλη τη διαδικασία;

Προσωπικά, σε ό,τι με αφορά, από το πρώτο λεπτό. Οι γονείς μου, μετά το πρώτο έντονο σοκ, ομολογώ ότι επέδειξαν απίστευτη αξιοπρέπεια στη διαχείριση του θέματος και έντονο θάρρος την ώρα των αποφάσεων, με την ανάληψη της ευθύνης που τους αναλογούσε εκείνη τη στιγμή. Θυμάμαι πολύ έντονα τα πρώτα λεπτά, όταν ήρθε ο νευροχειρουργός να μας ενημερώσει, ο οποίος φυσικά βρισκόταν σε πολύ δύσκολη θέση αντικρίζοντάς μας. Το πρόσωπό του ίσως δεν θα το ξεχάσω ποτέ, όταν τον κοίταξα στα μάτια και του είπα: «Ό,τι έχετε να πείτε, θα το πείτε ως έχει και μια κι έξω». Το επόμενο που κατάφερα έπειτα να ψελλίσω ήταν μόνο δύο λέξεις: «δωρεά οργάνων». Και όσο παράξενο και αν ακουστεί, σκέφτηκα πρώτα τον αδερφό μου. Ήξερα ότι θα ήταν υπερήφανος αν χάριζε ζωή σε άλλους. Άλλωστε, είχαμε κάνει μια συζήτηση 3-4 μήνες πριν από το δυστύχημα σχετικά με τη δωρεά οργάνων, αλλά που αφορούσε εμένα.

Η σκέψη ότι μπορεί να σωθούν άλλοι άνθρωποι απαλύνει με οποιονδήποτε τρόπο τον πόνο της στιγμής; Πώς το αντιμετωπίσατε μέσα στην οικογένεια;

Θα σας πω τι είπα στη μητέρα μου όσο το συζητούσαμε και όσο αναζητούσε ακόμη αυτό που λέμε «την ύστατη ελπίδα». Αφού οι γιατροί, με την παρουσία δύο ψυχολόγων, απέκλεισαν το ενδεχόμενο της επαναφοράς, ήρθε η ώρα της τελικής απόφασης, με την επιλογή της δωρεάς οργάνων στο τραπέζι πλέον. Της θύμισα, λοιπόν, ότι μαζί είχαμε πάει στον γυναικολόγο της, όταν εγώ ήμουν 14 χρονών, και μαζί ακούσαμε την καρδιά του Δημήτρη. Η καρδιά αυτή, που ακούμε ως μητέρες να πρωτοχτυπά μέσα μας, είναι το πρώτο όργανο που σχηματίζουμε και ο πυρήνας του παιδιού μας. Της είπα, λοιπόν, ότι αν θέλεις να επιβιώσει ο Δημήτρης, η επιλογή είναι να μεταμοσχευτεί η καρδιά. Και με τον τρόπο αυτό να συνεχίσει να ζει, να αισθάνεται και να ονειρεύεται. Ο πόνος για τον δικό σου άνθρωπο είναι πόνος αδιαπραγμάτευτος, όμως τον απαλύνει να ξέρεις ότι γίνεσαι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της ζωής. Να ξέρεις ότι έχεις την επιλογή να μετατρέψεις το σκοτάδι που βιώνεις και στο οποίο νιώθεις να βυθίζεσαι σε φως και ελπίδα. Αυτές οι ακτίνες φωτός σταδιακά σου δείχνουν ότι έκανες όχι απλώς το σωστό, αλλά το ηθικό. Επιτέλεσες τον ρόλο σου, γιατί είμαστε συνάνθρωποι και οφείλουμε να υπερασπιζόμαστε και να αναδεικνύουμε την ανθρωπιά μας.

Ο φιλικός και συγγενικός κύκλος πώς αντιμετώπισε την απόφαση αυτή;

Ομολογώ πως δεν με ρώτησαν ποτέ γιατί αποφασίσαμε κάτι τέτοιο, αλλά υπάρχουν αρκετοί που ρωτάνε πώς βρίσκεται αυτή η δύναμη. Όπως είπε και ένας ξάδερφός μου, ίσως κάναμε κάτι πέραν του ανθρωπίνως δυνατού. Εγώ, από την άλλη, δεν αισθάνομαι ότι ως άνθρωποι κάναμε κάτι παραπάνω από αυτό που μας αναλογεί και μας αρμόζει. Σίγουρα, πόνεσα πολύ τις πρώτες στιγμές, αλλά από ένα σημείο κι έπειτα πιστεύω ότι έκανα το καλύτερο δυνατό για να νιώθει και ο αδερφός μου όσο υπερήφανοι είμαστε εμείς για αυτόν, η αδερφή του, οι γονείς του, η κόρη μου, οι φίλοι του και οι συγγενείς του. Να λένε, «έχουμε και εμείς έναν δωρητή ζωής». Ναι, ακόμη και σήμερα νιώθω ότι όλη αυτή η διαδικασία να μοιράσει ζωή είναι επίτευγμα του αδερφού μου.

Αν συμμετείχατε σε έναν διάλογο με ανθρώπους που σκέφτονται τη δωρεά οργάνων, αλλά δεν έχουν πάρει ακόμη την τελική απόφαση, πώς θα μεταφέρατε τη δική σας εμπειρία;

Θα έλεγα ότι η απόφαση για τον αδερφό μου είναι η πιο επώδυνη, αλλά και η πιο ουσιώδης της ζωής μου – και μακάρι να μην κληθώ ξανά να πάρω μια παρόμοια. Θέλω όμως για την κόρη μου η δωρεά ζωής του αδερφού μου –του Μπουμπούνα της– να αποτελεί το καλύτερο ηθικό δίδαγμα που της προσέφερε, η σπουδαιότερη παρακαταθήκη για να πορεύεται στη ζωή της. Ξέρω ότι είναι στην ανθρώπινη φύση μας να αμφιβάλλουμε. Και, αν μη τι άλλο, να ανησυχούμε ότι δεν εξαντλήσαμε όλα τα ενδεχόμενα ή να μην εμπιστευόμαστε τα πάντα. Σε εκείνη την κρίσιμη ώρα, όμως, θα πρέπει να ακούς πιο καθαρά από ποτέ τη λογική σου, να βλέπεις την πραγματικότητα και να προσπαθείς να αντιληφθείς την έννοια του εγκεφαλικού θανάτου. Είναι το σημείο που πλέον δέχεσαι συλλυπητήρια. Σκληρό αλλά πραγματικό. Και ποιος δεν θα πρόσμενε ένα θαύμα; Μα εδώ, όμως, δεν είμαστε απλώς κοντά στον θάνατο, είμαστε ήδη σε θάνατο. Ναι, κι εγώ είμαι ένας άνθρωπος βαθιά θρησκευόμενος. Ακράδαντα όμως πιστεύω ότι με τη δωρεά οργάνων εμείς έχουμε την επιλογή να αναγεννήσουμε την ελπίδα και να αναδείξουμε το θαύμα όταν οι άλλοι πιστεύουν πως οι ελπίδες σβήνουν. Έχει ουσία να κρατάς ζωντανή μια καρδιά όσο αυτό σου επιτρέπεται, δίνοντάς της την επιλογή να συνεχίσει να χτυπά, να αισθάνεται, να διεκδικεί. Έχει τη μεγαλύτερη ουσία να μοιράζεις ζωή. Πάντως, πιστεύω ότι η νεότερη γενιά αποδεικνύεται σταδιακά πιο ευαισθητοποιημένη.