Eclipse

Πού πήγαν οι θεοί μας;

Ένας απόκοσμος θίασος από αρχετυπικές φιγούρες –ανθρωπόμορφες, αλλά όχι απαραίτητα ανθρώπινες– εμφανίζεται να συνομιλεί, να φωνάζει, να κινείται, να πέφτει, να γελά και να κλαίει: Είναι ένας πολιτικός ανταποκριτής, ένας new ager, ένας ψυχολόγος, η μυθική στη μεσαιωνική Ευρώπη φιγούρα της άγριας γυναίκας που ζει στα δάση σαν άλλος Φαύνος ή Σάτυρος, ένας «πράσινος άνδρας» ως σύμβολο της αναγέννησης της φύσης και του ξυπνήματος της ζωής κάθε άνοιξη, αλλά κι ένας επιχειρηματίας, τόσο ασταθής, εύθραυστος και αβέβαιος όσο και η ίδια του η ιδιότητα.

Καθώς οι φιγούρες προβάλλονται, χάρη στην τεχνική του projection mapping, πάνω σε δύο τεράστια δέντρα, νομίζεις ότι είναι τα δέντρα αυτά που σου μιλάνε. Το ελαφρύ αεράκι της αθηναϊκής νύχτας, που κινεί ανεπαίσθητα τα φύλλα πάνω στα οποία προβάλλονται οι εικόνες. μας πείθει ότι ήχος και εικόνα έχουν βγει μέσα από τα ίδια τα δέντρα.

Ο Tony Oursler, πρωτοπόρος της video art και δημιουργός προβολικών γλυπτών, περφόρμανς και εγκαταστάσεων σε όλο τον κόσμο, χρησιμοποιεί την ψηφιακή τεχνολογία για να τοποθετήσει το μαγικό, το μεταφυσικό και το ανιμιστικό στο προσκήνιο. Στο “Eclipse”, μια εγκατάσταση αρχικά δημιουργημένη για το Fondation Cartier κι εδώ προσαρμοσμένη για το Πεδίον του Άρεως, ο Oursler φέρνει αντιμέτωπα το τεχνολογικό με το μαγικό.

Ο Oursler εμπνέεται από ένα ετερόκλητο αλλά σταθερά υπαρξιακό κολάζ από αφηγήσεις για τη δημιουργία του κόσμου: το αρχετυπικό Δέντρο της Ζωής της σκανδιναβικής κοσμογονίας, τον μύθο της μεταμόρφωσης της νύμφης Δάφνης στο ομώνυμο φυτό για να ξεφύγει από την καταδίωξη του ερωτοχτυπημένου Απόλλωνα, αλλά κι ένα μικρό σχέδιο δέντρου από τον Κάρολο Δαρβίνο –τον γεννήτορα της νεωτερικής επιστημονικής κοσμολογίας– ή την τεχνολογία DNA CRISPR-Cas9, που επιτρέπει να επέμβουμε στο DNA και, άρα, έως έναν βαθμό, στη δημιουργία οποιουδήποτε έμβιου όντος, του ανθρώπου μη εξαιρουμένου.

Οι συχνά αλληλοσυγκρουόμενες αφηγήσεις που προβάλλονται –κυριολεκτικά– με καμβά τη φύση σε ένα μέγεθος μεγαλύτερο από το ανθρώπινο, σχεδόν σαν να ίπτανται, όπως οι σκέψεις και η φαντασία μας, καλούν τον θεατή να αναρωτηθεί για τη σχέση του με τη φύση και την τεχνολογία, θέτοντας ακραιφνή πολιτικά ερωτήματα σε μαγικά συμφραζόμενα.

Η προβολή των εικόνων στους τρισδιάστατους όγκους των δέντρων δίνει στο έργο μια ποιότητα κινούμενου γλυπτού. Καθώς οι προβαλλόμενες εικόνες εναλλάσσονται διαρκώς, το εφήμερο ψηφιακό γλυπτό μετασχηματίζεται, μεταμορφώνεται και σε μεταμορφώνει. Οι φιγούρες κάποιες φορές μοιάζουν να σου μιλούν σαν ζωντανές και κάποιες άλλες σε δυσκολεύουν ακόμη και να τις διακρίνεις μέσα από τα κενά που αφήνουν οι φυλλωσιές και τα κλαδιά των δέντρων. Η εικόνα υλικοποιείται και χάνεται, γίνεται απτή, αλλά και άρρητη, όπως και η κοσμογονία που κρύβεται πίσω από αυτήν.